Trijny – ja, met een ypsilon dan wel i-grec - Schmitz du Moulin-Dijkema blikt nog altijd fier en vrolijk de wereld in. Ze is 83 en als het even kan is ze in het theater te vinden. De reünie heeft haar meer dan gemiddelde aandacht: ,,Ik ben de lijst met aanmeldingen al even doorgelopen en bij de meesten heb ik herinneringen. En van sommigen weet ik zelfs nog waar ze in de klas zaten.’’ Nog geen zin later: ,,En jij zat ergens vooraan, in het midden.’’
Die herinnering gaat dik 40 jaar terug. Ze begon rond 1960 als docente Frans aan de HBS in Appingedam. Ze was nog niet klaar met de studie, maar er was een immens gebrek aan leerkrachten. ,,De directeur van toen, Dopper, reed op de fiets naar Garnwerd waar ik geboren en getogen ben. Mijn vader was er hoofd van de lagere school. Ik moest naar Appingedam komen, zo hield hij mijn vader voor.’’
Werken als kinderoppas op de filmset bij Fernandel
Trijny Schmitz du Moulin had haar kandidaats, zoals dat toen heette. Of ze haar studie zou afmaken, ze wist het niet. Er was ook sprake van dat ze naar de Kweekschool zou gaan. ,,Dan had je een goede toekomst, vond mijn vader’’, weet ze nog. ,,In die tijd was een studie voor meisjes ook minder belangrijk.’’
Ze ging aan de slag op de HBS in Appingedam en trok tussendoor nog een jaartje naar Aix-en-Provence, voor een studiestage. ,,Een prachtige tijd was dat. Ik had een kleine beurs en moest daar nog wel een beetje erbij werken. Ik ben er onder meer kinderoppas geweest. Zelfs op de set van een film met Fernandel. Ik paste op de kinderen van de hoofdrolspeelster. Ik weet zo niet meer wie dat was.’’
‘Jullie kunnen in Delfzijl wel wat intellectuelen gebruiken’
Ze leerde in die tijd ook haar man Henri kennen, tijdens een excursie naar Parijs van de Cercle Francaise, een clubje van studenten Frans in Groningen. Ze trouwden en hij verruilde Hoogeveen voor de HBS in Appingedam. Er was voor het jonge paar geen huis te vinden in Appingedam en dus toog Dopper, weer op de fiets, naar de burgemeester van Delfzijl. ,,Dopper had wel humor en zei tegen de burgemeester: jullie kunnen in Delfzijl wel wat intellectuelen gebruiken’’, vertelt ze lachend. ,,We kregen vier huizen aangeboden.’’
Het was de tijd dat burgemeesters nog de huisvesting regelden voor leerkrachten. Er was grote schaarste aan docenten en dus werd er lokaal op het hoogste niveau op toegezien dat de leerkrachten het naar hun zin hadden. Trijny Schmitz du Moulin: ,,Het was een totaal andere tijd dan nu.’’
Hoe zit dat nu met die naam: Schmitz du Moulin?
Trijny Schmitz du Moulin bleef tot 1999 bij de HBS dan wel Ommelander College werken. Haar man nam begin jaren ’70 afscheid van
de HBS, hij ging aan de slag bij de Rijksuniversiteit Groningen waar hij de specialist werd op het gebied van 17de eeuwse Franse literatuur. Hij is gepromoveerd op Blaise Pascal.
Haar man was natuurlijk getooid met een prachtige Franse naam. Maar hij kwam uit Breda, zoon van een tandarts, en die naam stamt uit de eeuwen daarvoor, want de voorvaderen van Henri Schmitz du Moulin komen uit Luxemburg/Indonesië/Rijnland. Dat zit zo. De familie stamt uit Rijnland (Duitsland) en hette Schmitz. ,,Als je daar Schmitz roept, kijkt iedereen op’’, weet Trijny Schmitz du Moulin. Daarna ging een voorvader naar Indonesië, ‘schaakte een prinses’ en kreeg ook de naam ‘Müller’, verhuisde naar Luxemburg waar ‘Müller’ werd omgezet in ‘Du Moulin’. Zo zit het, ongeveer. Haar man overleed overigens in 2003.
‘In die begintijd was alles klein en overzichtelijk’
Die bijna 40 jaar op de HBS/Ommelander College hebben haar veel plezierige herinneringen gebracht. Goede contacten met collega’s en leerlingen zorgden ervoor dat het een mooie tijd was. En directeur Dopper maakte in die begintijd indruk op haar. ,,Het zat niet zo goed met de orde in die eerste jaren’’, weet ze. ,,Leerlingen zwierven door Appingedam terwijl ze op school moesten zijn. Dopper ging dan op de fiets door Appingedam en sleurde ze mee naar school.’’
Trijny Schmitz du Moulin constateert wel dat ze zich de leerlingen uit de beginperiode beter herinnert dan die uit latere jaren. ,,Maar dat is ook wel verklaarbaar, want in die begintijd was alles klein en overzichtelijk. Het was allemaal niet zo groot. Later waren er veel meer klassen en waren de klassen ook groter.’’
Ze ziet uit naar de reünie. Dan kunnen oude verhalen worden opgedist. ,,Maar weet je, je treft hier ook weinig oud-leerlingen meer. Ze zijn haast allemaal weggetrokken naar andere delen van het land.’’
Klik voor een beter leesbare tekst op de foto