De HBS en MMS begonnen in 1967 aan hun slotakkoord. De laatste lichting startte dat jaar aan HBS en MMS, het was toevallig ook het jaar dat de school in Appingedam 50 jaar bestond. Bouke Nielsen dist herinneringen op. Wie aanvullende of nieuwe verhalen heeft, kan reageren. Graag zelfs, want het schept een beeld van onze historie.
Wat zijn de dominante herinneringen aan de ‘oude’ HBS en MMS? Dan denk ik snel aan markante leerkrachten, types die wel tegen een grapje kunnen. Ik was zelf – met terugwerkende kracht vastgesteld - een druktemakertje want lang was ik de kleinste van de school en ik heb op latere leeftijd maar al te vaak moeten vaststellen dat de hummeltjes van deze wereld soms best veel compensatiegedrag vertonen.
Een goed gevoel voor humor
De meeste docenten hadden een goed gevoel voor humor en raakten niet zo snel van de kook. Een enkeling was goed voor vele woensdagmiddagen 
terugkomen… Maar we zullen ze hier niet over het voetlicht brengen. Want misschien lag het allemaal niet aan hen.
Het lerarenkorps en de school was in die tijd (in mijn geval 1965-1969) redelijk overzichtelijk qua grootte. Laten we de klaslokalen eens langslopen. We betreden de hoofdingang en dan rechtsaf naar het eind van de gang. Links achteraan was volgens mij een soort rariteitenkabinet en rechts het natuurkundelokaal (docenten: Dijk en Nieboer). Daarnaast, teruglopend, was het domicilie van Van der Berg (Duits), vervolgens de directiekamer (Dopper, Van Delden Van der Wal), dan de conciërge (Jansen), hoofdingang, administratie, en dan verder de lokalen voor staatsinrichting/Frans (De Jong, Schmitz du Moulin), geschiedenis (Roebers), scheikunde (Donck, Theo ‘floeber’ Reijnten) en daar tegenover Nederlands (Jansen-Kremer).
‘Het verschil tussen een dood vogeltje’
Laten we de eerste etage in dezelfde volgorde langslopen. Dan had je eerst aardrijkskunde (Verboon), daar tegenover biologie (Bekenkamp), daarna Engels (Pieter de Vries, miss Koen-Beld), wiskunde (Nieboer, Vlogtman), lerarenkamer, daarna twee klaslokalen die volgens mij wisselend werden bezet door onder meer aardrijkskunde en Frans (Ter Haar, Trijnie Schmitz du Moulin-Dijkema), en tot slot tekenen (Frieda Vriezen) en wiskunde (Hemminga).
Er was ook nog een bijgebouw waar muziek (Smit, Stoppelenburg), Duits (Breeschoten) en Nederlands (Kok, Hennephof) werd gegeven.
Er kleven aan iedere leerkracht speciale herinneringen. Aan de moppen van Pieter de Vries bijvoorbeeld: ,,Wat is het verschil tussen een dood vogeltje?Het ene pootje is even lang.’’ En wat te denken van Dijk met karakteristieke basstem. In mijn beleving rookte hij ook. Dat gebeurde in die tijd nog gewoon in de klas. De stevigste rokers waren Hemminga en Verboon.
De kaliumballen werden vanaf de brug het Damsterdiep ingekeild
Of aan Van der Berg die de lastigste leerlingen in de uithoeken van de klas plaatste. We hadden in de pauze waterpistooltjes, gevuld met salmiak, bij bakkertje Dijkhuizen gekocht. Na de pauze werden die uiteraard met water gevuld. En toen iemand tijdens de les even probeerde een ander nat te schieten, zei Van der Berg: ,,Kom jongens, niet zo flauw.’’ Waarop klasgenoot Roelf/Henk (?) Doff riep: ,,Schiet ‘m dood.’’ De hele klas, inclusief Van der Berg, kwam niet meer bij van het lachen. Of we echt geschoten hebben, professor Erik Scherder kan ongetwijfeld uitleggen waarom uitgerekend die herinnering is gewist.
Met Theo Reijnten – hij sprak iedereen aan met ‘ floeber’ - viel altijd wat te beleven bij scheikunde. Altijd in voor stunts en aan hem is ook de brandvlek in het plafond van het scheikundelokaal te danken. We gingen ook eens met hem naar de toen net nieuwe brug op de Jan Bronsweg. Reijnten had een pot met – geloof ik – kaliumballen mee. Die werden vanaf de brug in het Damsterdiep gekeild. Mooie explosietjes leverde dat op in een tijd dat nog werd gedacht dat duurzaamheid iets met kosten te maken had.
Van der Wal zat temidden van de Heineken-vlaggen
Het was ook ongeveer de tijd dat de school 50 jaar bestond. Iedereen herinnert zich het grote feest in de sporthal, maar volgens mij was er ook een kermis met allerlei zelfgebouwde toestellen in het Wapen van Leiden. En er was een herinneringsboek met daarin de foto die we ons allen heugen: dé schoolfoto. Met z’n allen op het schoolplein en stond de fotograaf niet in een van de slaapkamers in het huis van conciërge Jansen? We weten haast allemaal waar we stonden. Ik zit, ergens achteraan, op de schouders van Thies Burema.
Nog een herinnering. Het grote feest van Inter Nos in de ‘oude’ De Molenberg in Delfzijl. Er mocht wéér geen bier geschonken worden aan de leerlingen en dus hadden we voor directeur Van der Wal een mooie plekje gereserveerd in de zaal. Hij mocht met zijn vrouw, helemaal apart van de rest, plaatsnemen achter een tafel en voor een achtergrond die volledig uit Heineken-vlaggen bestond…
Voor het eerst RAS-patat
Wie herinnert zich niet de opening van lunchroom Party in de Dijkstraat? De eigenaar deelde bonnen uit voor gratis kroketten, gratis frikandellen en gratis RAS-patat. Een patatsoort die we daar voor het eerst leerden. De bonnen vonden gretig aftrek.
Er zijn natuurlijk herinneringen aan school- en klasgenoten. Neem Thom van Sloten en Herman Dirk, ze vormden op de HBS een vermaard goochelduo. Herman Dirk kwam ik later als journalist nog tegen. In de jaren tachtig van de vorige eeuw deed hij voor de televisie regelmatig het gesprek met de minister-president. Dat was nog met Ruud Lubbers.
Hayo Apotheker, nog een blauwe maandag minister van landbouw, heeft een immense staat van dienst als burgemeester. Heb hem nog vaak ontmoet. Een bijzonder weerzien was er met Ger Vermeulen, een oud-buurjongen ook, die ineens de voorzitter van Heracles Almelo was en later nog de arbitragecommissie van de KNVB voorzat.
Bert Meijer heeft zijn schooltijd goed benut
En ik leerde eens een schoolgenoot kennen van wie ik – vermoedelijk – niet eens wist dat hij schoolgenoot was. Het gaat om Bert Meijer. Ongeveer 20 jaar geleden had ik regelmatig te maken met de beroemde professor Wijnberg (chemie) en hij had een paar superstudenten opgeleid. Een van hen was Ben Feringa, een ander Bert Meijer uit Delfzijl. Ik ben hem meteen gaan opzoeken: goed voor een Spinoza-premie. Meijer heeft zijn schooltijd goed benut.
Er moeten onder die honderden oud-leerlingen van HBS en MMS vast nog mensen die aanvullingen op dit verhaal hebben. En zeer waarschijnlijk hebben ze zelfs nog mooiere verhalen. Stuur ze ons toe. Een reactie? Plaats deze hieronder
Herinneringen
Het jaar dat van der Wal aantrad als directeur kan ik me nog goed herinneren. Dat jaar zat ik in het schoolbestuur van Internos. Als penningmeester. Volgens mij was Maarten Simon Thomas toen voorzitter.
Internos was al vele jaren de schoolclub die van alles organiseerde. Maar vooral feesten in het gymnastieklokaal, toneelvoorstellingen, feesten op Ekenstein, enz.
Dit alles was in de ogen van onze nieuwe directeur te losbandig. Het roer moest om vond hij. Hij wilde het bestuur dwingen om hier op 'vrijwillige' basis aan mee te werken. Het moest meer het karakter van een handwerkclub krijgen. Kan me nog herinneren dat we knutselavonden op school hebben georganiseerd. We hadden hiervoor speciaal allerhande materiaal aangeschaft. Maar van der Wal wilde verder gaan: hij wilde het liefst alle schoolfeesten afschaffen. Dit soort feesten paste niet in zijn beleid. Hij ging hier vrij ver in om het bestuur onder druk te zetten.
Op enig moment dreigde hij het bestuur dat ze geen eindexamen zouden mogen doen als ze op de oude voet doorgingen. Je zult begrijpen dat dit bij het Internos bestuur in het verkeerde keelgat schoot. Als snel ging dit als een lopend vuurtje door de school. Uiteraard wilden de leerlingen doorgaan met de feestjes. Het begon al met al aan te sturen op een conflict: niet alleen tussen het bestuur en de directeur. Maar ook tussen de leerlingen en de directeur.
Veel leerlingen gingen massaal achter het bestuur staan. Zelfs zo ver, dat op een gegeven moment niet meer naar binnen wilde na de pauze. Men bleef buiten staan om zijn ongenoegen kenbaar te maken. Hoe lang dat heeft geduurd weet ik niet meer. Maar wij voelden ons wel heel erg gesteund door alle leerlingen.
De Internos voorzitter van het jaar ervoor, dat was Wim Klein uit Loppersum, heeft toen nog bemiddeld.
Uiteindelijk heeft van der Wal bakzeil moeten halen. Met de dreiging dat wij geen examen mochten doen, ging hij duidelijk een stap te ver. Hij overschatte zichzelf en onderschatte het bestuur. We hebben dat jaar nog verschillende feesten georganiseerd.
Het was overigens niet de enige keer dat van der Wal bakzeil heeft moeten halen. Kan me nog een voorval herinneren. Maar daarover later meer.
Deinend op de golven van het net las ik hier mijn naam genoemd en dacht, ik moet mezelf toch even van de spruitjes van de boer in Uithuizen ontdoen. Mijn dodengrap herinnerde ik me pas weer toen ik hem hier las. Btw. Aangezien veel van mijn docenten en mogelijk ook klasgenoten inmiddels zijn overleden, lijkt het mij het beste dat ik hun in de hemel postuum dank voor hun matsers en mededogen jegens mijn puberale dansjes en dromen. Voor de persoonlijke rest: Hou de moed der wanhoop erin, of op zien Grunnegs: Schait hom dood!